Separacja
Separacja może zostać orzeczona gdy nastąpił zupełny rozkład pożycia, przy czym nie musi być on trwały (istnieje jeszcze szansa na pojednanie małżonków). W Polsce separację orzeka sąd.
Postępowanie jest inicjowane poprzez złożenie pozwu. Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków (wówczas małżonkowie składają wspólny wniosek, pod którym razem się podpisują).
Orzekając separację sąd, podobnie jak w rozwodzie ustala winę w rozkładzie pożycia, a zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W wyroku orzekającym separację sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
W wyniku orzeczenia separacji małżeństwo nadal istnieje, ale wiele kwestii, zwłaszcza związanych z majątkiem, jest uregulowanych tak, jakby doszło do rozwodu np. ustaje wspólność ustawowa między małżonkami, małżonkowie nie odpowiadają wzajemnie za swoje zobowiązania, małżonkowie nie dziedziczą po sobie.
Separacja powinna być motywowana wolą naprawy małżeństwa i dopuszczać pojednanie się małżonków. Separacja jest jednak również sposobem na usankcjonowanie rozstania małżonków, których światopogląd nie dopuszcza rozwiązania małżeństwa przez rozwód.
Na zgodne żądanie małżonków sąd orzeka o zniesieniu separacji w każdym momencie.
