Rozwód
W Polsce rozwód może być orzeczony tylko przez sąd. Postępowanie jest inicjowane poprzez złożenie pozwu. W postępowaniu sądowym sąd ustala okoliczności dotyczących rozkładu pożycia, jak również okoliczności dotyczących dzieci stron i ich sytuacji. Zawsze konieczne jest przeprowadzenie przesłuchania małżonków na rozprawie. Posiedzenia odbywają się przy drzwiach zamkniętych tzn. z wyłączeniem jawności.
Rozwód może być orzeczony:
- z winy jednego małżonka
- z winy obojga małżonków
- bez orzekania o winie
- z przyczyn niezawinionych leżących po stronie jednego lub obojga małżonków
Tylko za zgoda obydwojga małżonków sąd może zaniechać ustalanie kto ponosi winę za rozkład pożycia.
Ustalenie winy może mieć znaczenie dla małżonka z przyczyn sprawiedliwościowych (uzyskanie wewnętrznej satysfakcji z ustalenia winy przez sąd). Przede wszystkim jednak, rozwód z orzeczeniem o winie daje możliwość dochodzenia alimentów w sytuacji pogorszenie sytuacji materialnej jednej ze stron na skutek rozwodu. Wina lub jej brak co do zasady nie ma wpływu na sprawę o podział majątku.
Sąd może nie orzec rozwodu:
- gdyby wskutek tego orzeczenia miało ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków
- jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego
- jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego
Jeżeli małżonkowie mają małoletnie dzieci, to inicjując postepowanie rozwodowe należy w pozwie również określić:
- sposób wykonywania władzy rodzicielskiej, czyli to czy władza przysługuje obojgu z nim czy tylko jednemu z nim wraz z określeniem zakresu przysługiwania tej władzy
- miejsce zamieszkania dziecka
- sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez rodzica, z którym dziecko na stałe nie mieszka w szczególności poprzez wskazanie terminów i miejsc odwiedzin lub spotkań; spędzania wakacji, ferii, świąt
- wysokość kosztów utrzymania dziecka oraz w jakiej wysokości każdy z rodziców jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka
Jeśli małżonkowie chcą zachować wspólną władzę rodzicielską i współdziałać dla dobra dziecka konieczne jest zawarcie pisemnego porozumienia rodzicielskiego. Porozumienie rodzicielskie może przyczynić się przede wszystkim do uniknięcia angażowania dziecka w konflikt rozwodowy.